Kişisel Koruyucu Donanım (KKD) Yönetmeliği, iş sağlığı ve güvenliği önlemleri çerçevesinde, işçilerin çalışma ortamlarında karşılaşabilecekleri tehlikelere karşı korunmasını sağlamak amacıyla kullanılan kişisel koruyucu donanımların uygunluk, temin ve kullanım şartlarını belirleyen yasal düzenlemeleri kapsar. Türkiye’de, KKD yönetmeliği, işyerlerinde çalışanların güvenliğini sağlamak amacıyla belirli standartlara ve yasal gerekliliklere uygun olmalıdır.
KKD Yönetmeliği Nedir?
KKD Yönetmeliği, çalışanların iş kazalarından ve meslek hastalıklarından korunmasını sağlamak için, işverenlere kişisel koruyucu donanımların sağlanması ve kullanılmasının zorunlu kılındığı bir düzenlemedir. Bu yönetmelik, işçilerin sağlığını ve güvenliğini tehdit eden risklere karşı korunması için hangi ekipmanların kullanılacağı ve bu ekipmanların hangi şartlarda sağlanacağı gibi önemli kuralları içerir.
Türkiye’de Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği
Türkiye’de kişisel koruyucu donanım yönetmeliği, "İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu" ve ilgili "Kişisel Koruyucu Donanımların Kullanılması ve Sağlanmasına İlişkin Yönetmelik" ile düzenlenmektedir. Bu yönetmelik, işyerlerinde kullanılacak kişisel koruyucu donanımların, güvenlik standartlarına ve kalite gereksinimlerine uygun olmasını sağlamayı amaçlar.
KKD Yönetmeliği’nin Temel Hedefleri:
- İşçilerin Korunması: Çalışanların karşılaşabilecekleri iş kazalarına karşı en iyi şekilde korunması için doğru KKD’lerin temin edilmesini sağlamak.
- Ekipmanların Güvenliği: Kullanılacak KKD’lerin, işyerindeki tehlikelerden koruyacak şekilde tasarlanması ve standartlara uygun olması.
- Eğitim ve Denetim: Çalışanlara KKD'lerin doğru kullanımı konusunda eğitim verilmesi ve düzenli denetimler yapılması.
- İşveren Yükümlülükleri: İşverenlerin, çalışanların güvenliğini sağlamak amacıyla gerekli KKD'leri temin etmesi, bakım ve onarımlarını yapması, kullanım talimatlarını sağlayarak, işçileri bu konuda bilgilendirmesi.
KKD Yönetmeliği’ne Göre İşverenin Yükümlülükleri
-
Risk Değerlendirmesi: İşveren, işyerinde çalışanları tehdit edebilecek her türlü risk faktörünü belirlemek ve bu risklere uygun kişisel koruyucu donanımları temin etmekle yükümlüdür. Risk değerlendirmesi, her işyerinin koşullarına göre yapılmalıdır.
-
KKD Temini ve Sağlanması: İşveren, çalışanları koruyacak uygun kişisel koruyucu donanımları sağlamak zorundadır. Baretler, eldivenler, gözlükler, kulak koruyucuları, koruyucu ayakkabılar ve solunum maskeleri gibi ekipmanlar işyerine özel olarak belirlenmeli ve temin edilmelidir.
-
KKD’nin Doğru Kullanımı: KKD’lerin doğru şekilde kullanılması için işveren, işçilerini bilgilendirip, kullanımı öğretmelidir. Ayrıca, kullanılan ekipmanların düzenli bakım ve temizliklerinin yapılması gerektiği de hatırlatılmalıdır.
-
Ekipmanların Uygunluğu: Sağlanan KKD'lerin, Avrupa Birliği standartlarına uygun olması gerekir. Bunun için KKD'lerin CE işareti taşıması önemlidir. Ayrıca, ekipmanların her birinin belirli testlerden geçerek onaylı olması gerekir.
-
Eğitim ve Bilgilendirme: Çalışanlar, kişisel koruyucu donanımlar hakkında yeterli bilgiye sahip olmalı ve bu ekipmanları doğru şekilde kullanmaları için eğitim almalıdırlar. Eğitim, özellikle yeni başlayan çalışanlar için zorunludur.
-
İzleme ve Denetleme: İşveren, KKD kullanımını düzenli olarak izlemeli ve gerektiğinde denetlemelidir. Ekipmanların kullanımı sırasında herhangi bir sorun yaşanırsa, işveren bu durumu hızla çözmeli ve gerektiğinde yeni ekipman temin etmelidir.
KKD Yönetmeliği’nin Kapsadığı Ürünler
KKD yönetmeliği, aşağıdaki güvenlik ekipmanlarını kapsar:
- Baş Koruma (Baretler): Düşen cisimlerden, elektriksel tehlikelerden ve başa gelebilecek diğer zararlardan korunmak amacıyla baretler sağlanmalıdır.
- Göz Koruma (Gözlükler, Maskeler): Kimyasal maddeler, tozlar, ışınlar veya yüksek hızda hareket eden parçacıklara karşı gözlükler ve vizörler kullanılır.
- Kulak Koruma (Kulaklıklar ve Kulak Tıkaçları): Gürültülü ortamlarda işitme kaybını engellemek amacıyla kulak koruyucuları sağlanmalıdır.
- El Koruma (Eldivenler): Çalışanların ellerini kimyasallardan, kesiklerden ve ısıdan koruyan eldivenler temin edilmelidir.
- Ayak Koruma (Ayakkabılar, Çizmeler): Düşen cisimler, sivri nesneler ve kimyasallara karşı ayakları koruyacak güvenlik ayakkabıları sağlanmalıdır.
- Solunum Koruma (Maskeler, Solunum Cihazları): Solunum yolu ile alınan zararlı maddelere karşı koruyucu maskeler temin edilmelidir.
- Vücut Koruma (Koruyucu Giysiler): Alevlere, kimyasallara ve diğer tehlikeli maddelere karşı koruyucu giysiler sağlanmalıdır.
- Düşme Koruma (Emniyet Kemerleri): Yüksek yerlerde çalışanlar için emniyet kemerleri ve halat sistemleri sağlanmalıdır.
KKD Yönetmeliği’ne Uymayan Durumlar ve Cezalar
KKD yönetmeliği, işyerlerinde bu kurallara uyulmaması durumunda cezai yaptırımlar öngörmektedir. İşveren, kişisel koruyucu donanımların sağlanmadığı veya yanlış kullanıldığı durumlarda, iş güvenliği denetimlerinden geçebilir ve para cezası, faaliyet durdurma veya diğer yaptırımlarla karşılaşabilir.
Sonuç
Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği, işyerlerinde çalışanların güvenliğini sağlamak için önemli bir yer tutmaktadır. İşverenler, çalışanlarının sağlığına zarar verebilecek her türlü riskten korunmasını sağlamak için KKD’leri temin etmeli ve doğru bir şekilde kullanılmasını teşvik etmelidir. KKD’lerin yasal standartlara uygun olması, iş kazalarının önlenmesinde ve işyerlerinde daha güvenli çalışma koşullarının sağlanmasında büyük rol oynar.