Ýnþaat Sektöründe Baret Kullanýmýnýn Zorunluluðu ve Güvenlik Standartlarý

Kaynak: International Journal of Construction Safety
Yayýn Tarihi: Ekim 2022

Giriþ

Ýnþaat sektörü, iþ kazalarýnýn en sýk yaþandýðý sektörlerden biridir. Yüksekten düþmeler, baþ yaralanmalarý ve cisim çarpmalarý, sektörde çalýþan iþçilerin en büyük riskleri arasýnda yer alýr. Bu nedenle baret kullanýmý, iþ güvenliði açýsýndan hayati bir öneme sahiptir.

Bu makalede, inþaat sektöründe baret kullanýmýnýn neden zorunlu olduðu, hangi standartlara uygun olmasý gerektiði ve güvenlik açýsýndan nasýl bir fark yarattýðý ele alýnacaktýr.

Ýnþaat Sektöründeki Ýþ Kazalarýnýn Analizi

Ýnþaat sektöründe yaþanan kazalarýn büyük bir kýsmý kafa travmalarýna baðlý olarak meydana gelmektedir. Dünya genelinde yapýlan araþtýrmalar, baþýný koruyucu ekipman kullanmayan iþçilerin, koruyucu ekipman kullananlara göre %70 daha fazla ölümcül kazaya maruz kaldýðýný ortaya koymaktadýr.

En Yaygýn Kafa Travmasý Sebepleri:

1. Yüksekten düþen cisimler: Vinçlerden, iskelelerden veya üst katlardan düþen malzemeler ciddi baþ yaralanmalarýna sebep olabilir.

2. Düþme ve çarpma kazalarý: Çalýþma sahasýnda bulunan demir çubuklar, borular ve inþaat malzemeleri, baþ bölgesine ciddi zarar verebilir.

3. Yapýsal çökme ve yýkýmlar: Ýnþaat alanýnda meydana gelen göçükler, çalýþanlarýn baþýna enkaz düþmesine yol açabilir.

4. Elektrik çarpmalarý: Ýnþaat sahalarýnda çýplak elektrik kablolarýna temas, ciddi kafa travmalarýna ve yanýklara neden olabilir.

Ýnþaat Baretlerinin Temel Özellikleri

Ýnþaat baretleri, sýradan plastik baretlerden farklý olarak, yüksek darbe emici malzemelerden üretilmiþtir. Ýnþaat sektöründe kullanýlan baretlerin temel özellikleri þunlardýr:

• Polietilen veya ABS plastikten üretilmiþ dayanýklý dýþ kabuk

• Ýç süspansiyon sistemi sayesinde darbeleri emme kapasitesi

• 3 veya 6 noktalý baþ destekleme mekanizmasý

• UV ýþýnlarýna ve kimyasallara dayanýklý kaplama

• Havalandýrmalý veya havalandýrmasýz modeller

Ýnþaat Baretlerinde Uluslararasý Güvenlik Standartlarý

Ýnþaat sektöründe baret kullanýmýný belirleyen uluslararasý güvenlik standartlarý bulunmaktadýr.

• EN 397 (Avrupa Standardý): Düþen cisimlere karþý 48 Joule’e kadar darbe dayanýklýlýðý gerektirir.

• ANSI Z89.1 (ABD Standardý): Elektrik yalýtýmý ve darbe direnci için farklý baret sýnýflarý belirler.

• CSA Z94.1 (Kanada Standardý): Soðuk hava, kimyasal dayanýklýlýk ve darbe testlerini içeren daha geniþ kapsamlý bir standarttýr.

Ýnþaat Alanýnda Baret Kullanýmýnýn Yasal Zorunluluðu

Birçok ülke, inþaat sektöründe baret kullanýmýný yasal olarak zorunlu hale getirmiþtir. Türkiye’de Ýþ Saðlýðý ve Güvenliði Yönetmeliði kapsamýnda baret kullanmayan iþçilere ve iþverenlere aðýr cezai yaptýrýmlar uygulanmaktadýr.

Baret kullanýmýna yönelik yasal zorunluluklar:
? Ýþveren, tüm çalýþanlara uygun baret saðlamak zorundadýr.
? Çalýþanlar, baretlerini çalýþma süresi boyunca sürekli takmalýdýr.
? Baretler, düzenli olarak kontrol edilmeli ve deðiþtirilmelidir.

Baret Kullanýmýnýn Ýþ Kazalarýndaki Etkisi

Araþtýrmalar, baret kullanýmýnýn iþ kazalarýndaki ölüm oranlarýný %65 oranýnda azalttýðýný göstermektedir. Özellikle yüksekten düþen cisimlerin neden olduðu ölümler, uygun baret kullanýmýyla büyük oranda önlenebilir.

Baþ yaralanmalarýnýn %90’ý baretle önlenebilir!
Ýnþaat iþçilerinin %30’u hala uygun baret kullanmýyor!
Baret kullanýmý, iþ kazalarýyla iliþkili tazminat maliyetlerini düþürür!

Baret Kullanýmýnda En Sýk Yapýlan Hatalar

1. Yanlýþ boyutta baret kullanýmý: Baþýna tam oturmayan baretler, koruma saðlamaz.

2. Eski ve hasarlý baretlerin kullanýmý: Çatlamýþ veya darbeye maruz kalmýþ baretler koruyucu özelliklerini kaybeder.

3. Baretin ters takýlmasý: Bazý iþçiler rahatlýk adýna baretlerini ters takmakta, bu da koruyucu etkiyi azaltmaktadýr.

4. Baretin üzerine ekstra yük binmesi: Ýþçiler bazen baretlerinin üzerine aðýr ekipmanlar takarak, dengenin bozulmasýna ve baretin düþmesine neden olur.

Gelecekte Ýnþaat Baretlerinde Beklenen Yenilikler

Ýnþaat sektöründeki yeni güvenlik teknolojileri sayesinde baretlerin daha akýllý ve etkili hale gelmesi beklenmektedir.

• Sensörlü ve uyarý sistemli baretler: Darbe algýlama sensörleri ile kaza anýnda uyarý gönderen sistemler geliþtirilmektedir.

• Daha hafif ve konforlu tasarýmlar: Uzun süreli kullaným için ergonomik baret modelleri geliþtirilmektedir.

• Gözlük ve kulaklýk entegreli baretler: Toza, gürültüye ve kimyasal maddelere karþý ek koruma sunan yeni nesil baretler yaygýnlaþmaktadýr.

Sonuç

Ýnþaat sektöründe baret kullanýmý, çalýþanlarýn hayatýný kurtaran en kritik güvenlik önlemlerinden biridir. Uluslararasý standartlara uygun baretler kullanýldýðýnda, kafa travmalarý ve ölümcül kazalar büyük ölçüde önlenebilir. Ýþverenlerin baret kullanýmýný zorunlu hale getirmesi, çalýþanlarýn ise baret kullanýmýna özen göstermesi, iþ güvenliði açýsýndan vazgeçilmez bir gerekliliktir.